Raadslid Ton van de Ven van VVD Oisterwijk slaat de plank mis, zo zijn enkele inwoners van Moergestel van mening, die daarover een ingezonden brief hebben geschreven. De ‘verplichte’ omgevingsdialoog over een bouwplan is leuk, maar heeft geen zin als de plannen al vast liggen, de voorwaarden voor zo’n gesprek vrijblijvend zijn en controle met gemeentelijke opvolging op de uitkomsten van zo’n gesprek ontbreekt. Langdurige doorlooptijden zijn volgens de schrijvers niet de schuld van de inwoners, maar eerder van het te volgen proces, waar het aan de voorkant al mis gaat…
VVD Oisterwijk slaat de plank mis
In de Nieuwsklok van 28 april heeft de VVD een artikel geplaatst met de titel ‘Niet alles kan’ (klik hier). In het artikel wordt ingegaan op het doel van de omgevingsdialoog en de eventuele uitwerking daarvan. Wij voelen ons aangesproken door de stellingname in dit stuk gezien onze ervaring met het omgevingsgesprek over de Oirschotseweg 15 in Moergestel, het van Delft-hof.
Kort gezegd stelt de VVD dat er steeds vaker een dialoog met de omgeving wordt aangegaan door initiatiefnemers en bouwprojectontwikkelaars. “Het doel ervan is om te komen tot een fatsoenlijk plan. Bij voorkeur met zo min mogelijk overheidsbemoeienis en met respect voor elkaars belangen” zo schrijft Ton van de Ven namens de VVD. “In praktijk echter voelen betrokkenen zich vaak niet gehoord als blijkt dat ‘niet àlles kan’ of het besluit niet volledig conform hun zienswijze uitpakt” en “de mate van succes van een omgevingsdialoog wordt niet bepaald door ambtenaren, niet door het college of door de gemeenteraad, maar door betrokkenen zélf. Door begrip te tonen voor elkaars visie, compromissen te sluiten of water bij de wijn te doen ontstaat draagvlak en overeenstemming”.
En daar gaat het mis. Want een omgevingsdialoog zou inderdaad door de betrokkenen, de initiatiefnemer of de ontwikkelaar en de omgeving vorm gegeven moeten worden. Dan is het wel zaak dat er ook inderdaad iets van een dialoog tot stand komt. Bij de omgevingsdialoog is het de bedoeling om wensen en belangen bij het ontwerp van het plan te betrekken. Daarmee creëer je een (bouw)plan met meer draagkracht. De initiatiefnemer vertelt (aan een lege tafel of met hooguit een schetsje) wat de bedoeling is en vraagt de omgeving mee te denken hoe dit het beste past in diezelfde omgeving. Hiermee genereert de initiatiefnemer betrokkenheid bij het initiatief en wordt de kans op ellenlange (beroeps)procedures veel kleiner.
Wat we echter in de praktijk zien is dat de plannen al in een zodanig vergevorderd stadium zijn dat er geen sprake is van een dialoog, maar van informatie verstrekken. De omgeving wordt verrast, er is nauwelijks of geen mogelijkheid meer tot aanpassingen en de omgeving zet de hakken in het zand. Dan wordt juist het tegenover gestelde bereikt van wat de bedoeling is. De omgevingsdialoog is voor de meeste initiatiefnemers een verplicht nummer omdat het “moet van de gemeente”. Met alle juridische gevolgen van dien.
Het is de burger zijn goed recht om bezwaar of zienswijzen in te dienen tegen plannen die naar zijn het oordeel tegen zijn belangen in gaan. Dat is wettelijk vastgelegd. En dat procedures lang duren kun je burger niet aanrekenen, dat ligt toch echt bij de overheid en de rechtspraak. De VVD zou haar pijlen beter kunnen richten op de voorkant het proces. Hoe kan de omgeving eerder en beter betrokken worden bij bouwplannen? Op welk moment heeft de aanvrager de omwonenden hierbij betrokken? Zijn zij tevreden met het verloop van het procedure en met de uitkomst? Is duidelijk aangegeven wat wel en wat niet kan? Enz. De burgers weten best dat niet alles kan, maar zij willen wel serieus genomen worden en niet voor voldongen feiten gesteld worden.
De Moergestelse voorbeelden die Ton van de Ven aanhaalt zijn slecht gekozen: Het “Mensinkpand” heeft inderdaad veel te lang leeg gestaan (aanmerkelijk langer dan de genoemde 18 jaar) maar dat was niet het gevolg van bezwaren. Wel van onwillende verkopers en onderzoeken naar beschermde diersoorten om er maar een paar te noemen. En ten aanzien van het van Delft-hof slaat hij de plank helemaal mis. Voor het huidige plan loopt geen eindeloze procedure van 13 jaar; het plan is amper een half jaar (bij ons) bekend. Eind augustus 2020 hebben we de brief voor het omgevingsgesprek ontvangen. Dat iemand aan zijn keukentafel plannen ontwikkelt en deze in nauwe samenwerking met de gemeente uitwerkt, wil nog niet zeggen dat de omgeving er enige weet van heeft.
Heer Van de Ven wij schuiven de raad als hoogste bestuursorgaan de zwarte piet niet toe, maar we adviseren u wel, als onderdeel van die raad, beter uw huiswerk te doen!
Adriano van Esch en Ad van Boxtel
Bewoners de Looijakker, achterburen van Delft-hof
