Staatssecretaris Eric van der Burg heeft maandagmorgen op het AZC in Oisterwijk de eindevaluatie van de pilot regioplaatsing in ontvangst genomen.
De pilot had tot doel te kijken naar de effecten van een andere manier van opvang. Bij deze methode worden kansrijke asielzoekers en asielzoekers met een reeds toegekende verblijfsvergunning (statushouders) ondergebracht in een AZC in de regio waar zij later ook kunnen gaan wonen, werken, hun nieuwe leven gaan inrichten. Het idee is daarbij dat zij sneller kunnen starten met inburgeren.
Voor de lokale politiek is deze pilot van belang, omdat deze aanpak samenhangt met de afspraken met het COA tot de voortzetting van het AZC en de daartoe beoogde nieuwbouw met een meer open inrichting (hierover volgt binnenkort meer). Die afspraken zijn gebaseerd op het principe dat er in Oisterwijk alleen nog kansrijke en statushouders worden opgevangen. Dat zijn veelal (niet uitsluitend) gezinnen met kinderen of stellen, die met een legitieme reden uit hun land zijn gevlucht en hopen hier een normaal leven te kunnen opbouwen. De zogenoemde ‘veilige landers’ en stelselmatige overlastgevers met crimineel gedrag zijn wat de gemeenteraad betreft niet welkom.
Resultaten
In de loop van de pilot is het aantal kansrijken en vergunninghouders met een koppeling aan de regio toegenomen van 15% medio 2020 tot 38% begin 2021, 51% in april 72% in de zomer. Tijdens het laatste meetmoment, augustus 2022 is dat percentage 60%. Het doel van de pilot is daarmee niet behaald, want dat zou 100% inhouden. Onder andere zijn daarvoor de oorzaak; corona, toegenomen aantal vluchtelingen, beperkt aantal opvanglocaties en vanwege tekort aan woningen een beperkte doorstroom.
Nauwelijks participatie
De participatie, het deelnemen in activiteiten van het dagelijkse leven bij de gemeente waar men in de toekomst gaat wonen, is slechts voor 10% gelukt. Er zijn bij 65% van de doelgroep al wel gesprekken geweest met de gemeente, en bij 30% werd een ‘brede intake’ gehouden, maar slechts 10% kwam tot deelname aan andere activiteiten. Iets waarvan overigens bekend is dat zodra statushouders eenmaal in een wijk wonen, dit veel beter en sneller gaat. Met name noemen de gemeenten de afstand en beperkingen van openbaar vervoer tussen het AZC en de toekomstige woonplek als oorzaak van de ervaren ‘drempel’. Daar waar deelnemers wel snel kunnen participeren zijn de geluiden positief. Volgens burgemeester Hans Janssen is er een beweging onstaan van overlast naar samen werken aan een toekomst.
Vervolg
Tijdens de presentatie maandagmorgen op het AZC werd aangegeven dat men met de uitkomsten van deze proefperiode overgaat tot verdere implementatie, zowel landelijk als lokaal. Het doel daarbij is de doelgroep zo snel mogelijk een plek te geven in de samenleving.
Van belang daarbij blijft het uitgangspunt van een vroege start; start met ontmoeten van en participeren in de samenleving, meteen in de toekomstige woon-, werk-, school-, leefomgeving. Grootste drempels die weggenomen moeten worden zijn voldoende woningen en de afstand van het AZC tot de toekomstige samenleving.
