Ondanks dat Gemeente Oisterwijk ruim aan de taakstelling voldoet, neemt de opvang van vluchtelingen toe en zijn er vanwege woningnood nauwelijks huisvestingsmogelijkheden. Onder druk van de overheid ontstaan vreemde situaties; de gemeenteraad laat het gebeuren.
Inwoners die vanwege de woningnood en hun persoonlijke situatie in een vakantiewoning willen verblijven, worden door de gemeente met een dwangsom weggestuurd, omdat het niet valt onder recreatief gebruik. Tegelijk staat Gemeente toe dat een hotel/ vakantiepark – in strijd met het bestemmingsplan – voor acht jaar arbeidsmigranten mag huisvesten om een herbestemming te bekostigen. Recent bleek dat een ander hotel in Oisterwijk vluchtelingen opvangt; eveneens geen recreatief gebruik.
Vluchtelingen
Voor de opvang van asielzoekers is in Oisterwijk het AZC opgericht. Aldaar verblijven volgens afspraak met de gemeenteraad hoofdzakelijk kansrijke asielzoekers (met goede kans op een verblijfsvergunning) en statushouders (asielzoekers met na toetsing een verblijfsvergunning). Daarnaast zijn er alleenstaande minderjarigen en is er een tijdelijke uitbreiding van het AZC op de voormalige camping De Reebok. Op camping Klein Oisterwijk en in het Moergestelse klooster worden Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Al met al voldoet Gemeente Oisterwijk ruimhartig aan de maatschappelijke taken, en ook ruimschoots aan de recent door de landelijke overheid vastgestelde taakstelling. Dit alles met goedkeuring door het college (Burgemeester en wethouders) en instemming van de gemeenteraad.
Hotel Boschoord
Begin mei bleek dat bij Fletcher Hotel Boschoord in Oisterwijk boekingen werden geannuleerd, omdat – zo vertelde een van de gedupeerden ons – er in de hotelkamers vluchtelingen werden gehuisvest. Door de woordvoerder van de hotelketen werd de aanwezigheid van deze vluchtelingen echter stellig en met herhaling ontkent. Kort na ons bericht hierover, kwam er alsnog een bron die de aanwezigheid bevestigde, het zou gaan om statushouders. De woordvoerder van COA kon dat vervolgens bevestigen. Gemeente Oisterwijk gaf op dat moment en ook nu geen reactie op onze vragen. Waarom Fletcher de aanwezigheid van vluchtelingen heeft bestreden is tot op de dag van vandaag een raadsel.
Onbekend
Ten tijde van het eerste bericht over de opvang in dit hotel, was er bij onze redactie en ook in de gemeentelijke berichtgeving niets bekend over deze opvang. Gemeente Oisterwijk reageerde niet; Fletcher ontkende; toch bleek het waar te zijn. Achteraf blijkt dat Burgemeester Hans Janssen wel op de hoogte was van de opvang in dit hotel; hij heeft de raad hierover op 28 maart tijdens een raadsbijeenkomst geïnformeerd. Het onderwerp stond niet in de agenda; van het gebeuren is geen besluit en dus ook geen verslag. Inwoners en media zijn in het geheel niet op de hoogte gebracht.
Verhoging
De opvang van statushouders in dit hotel betreft een aanvulling op de door de gemeenteraad goedgekeurde opvang. Landelijk is hiertoe een regeling getroffen, waarbij gemeenten tijdelijk opvang in hotels mogen toestaan. Achteraf blijkt echter, dat de gemeente geen toestemming heeft gegeven. Bij de raadsbijeenkomst van 28 maart, zo blijkt nu, heeft Janssen aangegeven dat niet de gemeente, maar de Staatsecretaris hierin beslist. De Staatssecretaris zou volgens de burgemeester bepalen dat hij vanwege de nood in de opvang een hotel laat huren door het COA en dat beschikbaar stelt aan statushouders.
Taakstelling
Gemeenten hebben landelijk een taakstelling opgelegd gekregen voor de opvang van asielzoekers (nog zonder vergunning); Oisterwijk voldoet daar ruim aan. Omdat onze gemeente daar ruim aan voldoet, was het college van mening dat het minder erg is als zij niet voldoen aan de taakstelling voor de huisvesting van statushouders (woningen voor asielzoekers met verblijfsvergunning). Die huisvesting moet de gemeente regelen, maar daarvoor zijn er te weinig woningen, het lukt de gemeente niet. Vanwege het feit dat Gemeente Oisterwijk die taakstelling meerdere keren niet heeft behaald, wordt de gemeente momenteel onder toezicht gesteld.
Onmogelijk
Bij dit toezicht hoort de verplichting om een plan op te stellen, om alsnog aan die verplichting te voldoen. Dat plan lezende, lijkt het haast onmogelijk ook werkelijk aan die taakstelling te voldoen. Immers zijn er nog meer mensen die op een woning zitten te wachten, en wil de gemeente niet meer dan 15% van de beschikbare woningen aan statushouders (en andere speciale doelgroepen) toekennen. Zoveel woningen komen er echter niet bij, of vrij. Huisvesting in een hotel is hierbij een noodgreep die – zo stelt ook de gemeente in haar beleid – niet langer mag duren dan 6 maanden, en alleen dan mag worden toegepast als er voor de periode daarna uitzicht is op woningen voor deze groep. ‘Als dat niet zo is, verschuiven we de problemen alleen maar door naar de toekomst,’ zo stelt het college in documenten over dit onderwerp. Ook de landelijke Verenging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft dat beleid aangenomen. Het mag duidelijk zijn dat dit een onmogelijke opgave is.
Dwang
Ondanks deze onmogelijke opgave en het gebrek aan zicht op voldoende woningen, heeft het COA in opdracht van de Staatssecretaris alsnog besloten statushouders te huisvesten in hotels. Dit is in strijd met de landelijke en lokale regels, en strijdig met het recreatieve doel van de hotels. Een definitieve huisvesting lijkt ook na die zes maanden vooralsnog niet realistisch haalbaar. Het is een noodgreep die geen haalbaar uitzicht biedt op een structurele oplossing. Het is opvang die bovenop de opvang komt die er al is; opvang waarvan de gemeenteraad heeft gezegd dat dit het maximale zou mogen zijn. Zou men deze opvang niet zien als ‘opvang, maar als ‘wonen’, dan is het strijdig met het recreatieve doel van het hotel én komt het bovenop de maximale 15% die de gemeente heeft vastgesteld.
Raad
De raad accepteert dit alles gelaten, net zoals de burgemeester het voor kennisgeving heeft aangenomen. Geen van hen geeft een concrete snelle oplossing voor de toekomstige huisvesting van statushouders en geen van hen geeft aan of het gebruik van een hotel past of wenselijk is binnen het recreatieve doel. Casper Boot (PRO) stelt dat opvang van vluchtelingen goed en ruimhartig moet zijn. Daarbij ‘zullen we meer (sociale) woningen moeten bouwen, om onze inwoners (ook statushouders) in de toekomst te kunnen huisvesten.’ Sharon Kroon (D66) benadrukt dat het hier gaat om ‘mensen met een legale verblijfsstatus, en dus recht op een woning.’ Daarbij ziet zij dat Oisterwijk reeds haar bijdrage heeft geleverd om de druk op Ter Apel te verlichten, en gaat zij uit van een tijdelijke noodoplossing, ‘maar de situatie in Ter Apel en op sommige AZC’s is dan ook zeer ernstig en daar is vrees ik geen Quick fix voor.’ Toch heeft ze geen bezwaar: ‘Als dit soort noodgrepen kunnen bijdragen om die doorstroming in eerste aanleg op gang te brengen, dan moeten we daar niet voor gaan liggen.’ Roel van den Bersselaar (PGB) stelt dat gemeenten geen invloed hebben op het huisvesten van statushouders in hotels: ‘Statushouders hebben dezelfde rechten als alle andere inwoners van Nederland en mogen een hotelovernachting (laten) boeken. Als de hotelketen de boeking accepteert, is het rond.’
VVD, CDA en AB hebben net als het college en Fletcher Hotels niet meer gereageerd; Inge van Beers laat voorzien van excuus weten dat ze het te druk heeft.
